Nederlandse Kring van Beeldhouwers

PRIJSVRAAG VOOR LOKALE/REGIONALE KUNSTENAARS TIEL en omgeving

ONTWERP EN REALISATIE HERINNERINGSTEKEN VOOR JOAN DERK VAN DER CAPELLEN TOT DEN POL

Deadline: 1 september 2014

Inleiding
Op 2 november 1741 werd in Tiel Joan Derk van der Capellen tot den Pol geboren. Een historische figuur, die een belangrijke rol speelde in de vaderlandse geschiedenis. Niettemin is zijn rol (ook in Tiel) onderbelicht gebleven. Joan Derk van der Capellen tot den Pol's wieg stond op ongeveer de plaats van de huidige raadszaal van het stadhuis van Tiel. Hij wordt door veel historici gezien als één van de grondleggers van de Nederlandse democratie.Van der Capellen is vooral relevant omdat hij op een nieuwe manier politiek bedreef. Hij bracht doorzijn optreden politiek dichter bij de burger. Zaken die normaal geheim waren werden door hem naar buiten gebracht. Hij ijverde voor de vrijheid van meningsuiting en drukpers. Hij legde de vinger op de zere plek en bevorderde dat de politieke discussie breed werd gevoerd.
Aanleiding
Tot op heden herinnert niets (in fysieke zin) in Tiel aan deze historische, in Tiel geboren, figuur. De oudheidkamer Tiel e.o. is hierover in gesprek gekomen met de gemeente. De uitkomst hiervan is dat de gemeente Tiel en de oudheidkamer gezamenlijk een prijsvraag (een methodiek die overigens in de 18e eeuw veelvuldig werd toegepast) uitschrijven. Doel daarvan is de relatie tussen Joan Derk van der Capellen tot den Pol en zijn geboortestad Tiel zichtbaar maken, door het laten ontwerpen en realiseren van een herinneringsteken/kunstwerk/kunstuiting.
Aanpak
Lokale/regionale kunstenaars (via Werkplek en GBK regio Rivierenland of directe relaties) worden uitgenodigd mee te doen aan deze prijsvraag. Een jury beoordeelt de inzendingen op originaliteit en kwaliteit en toetst de ontwerpen aan de (financiële) kaders en uitgangspunten die hieronder zijn geformuleerd.

Kaders en uitgangspunten
Inzending: de inzending bestaat uit een in beeld gebracht idee/schetsontwerp van het kunstwerk met een schriftelijke toelichting daarop van maximaal 1 A4. De inzending geeft ook inzicht in de kosten en in de planning van de realisatie van het kunstwerk. Daarnaast voegt de inzender zijn/haar cv en documentatie toe.
Doel: Het kunstwerk brengt tot uitdrukking de betekenis van Joan Derk van der Capellen tot den Pol voor de democratie in Nederland. De vorm van het kunstwerk is vrij.
Toelichting: Tiel is een historische stad, de omgeving van het Ambtmanshuis is een bijzonder waardevolle plek in de stad. Een herinneringsteken aan Joan Derk van der Capellen tot den Pol ondersteunt het historische karakter van Tiel en kan een impuls geven aan het bezoeken van het Ambtmanshuiscomplex, één van de parels van Tiel.
Locatie: het herinneringsteken/kunstwerk/tekst bevindt zich op/in de bestrating onder de ramen of in de ramen van de raadszaal van het stadhuis te Tiel en dient zichtbaar te zijn voor bezoekers die de Ambtmanstuin bezoeken.
Technische randvoorwaarden: het kunstwerk is weers- en vandalismebestendig, het kunstwerk is onderhoudsarm, het kunstwerk wordt gemaakt door een professioneel kunstenaar, die ervaring heeft met het werken in opdracht.

Fasering
week 16 juni 2014 Uitvraag
1 september 2014 Tot deze datum kunnen ontwerpen worden ingediend bij de gemeente Tiel
15 september 2014 Eerste beoordeling inzendingen door jury, er worden vijf ideeën geselecteerd
15 oktober 2014 Presentatie van het ontwerp door de door de jury geselecteerde kunstenaars
2 november 2014 Bekendmaking van het winnende ontwerp door de jury (geb.dat.J.D. vd C. td P)
25 maart 2015 Oplevering (inclusief plaatsing van het ontwerp)
27 maart 2015 Onthulling van het herinneringsteken (1 jaar na installatie raad)

Financieel kader
Voor ontwerp, realisatie (materiaal en uitvoering) en plaatsing van het herinneringsteken is een budget beschikbaar van maximaal € 10.000,-. (exclusief BTW). Gemeente en Oudheidkamer Tiel e.o. stellen elk de helft van dit bedrag beschikbaar.
Jury
De jury die de ontwerpen beoordeelt en een winnend ontwerp kiest bestaat vooralsnog uit de volgende personen:
mevrouw Hermelinde van Xanten (extern adviseur kunst en cultuur)
de heer Willem Rijneke (vanuit Oudheidkamer Tiel en omstreken)
de heer Roland van Vugt (vanuit gemeente Tiel)
de heer Pieter van den Burg (vanuit gemeenteraad)

Achtergrond informatie
Joan Derk van der Capellen tot den Pol is één van de eerste voormannen van de Pariottenbeweging, maar hij overleed in 1784, vóór deze beweging haar eerste successen haalde. Het bekendste geschrift van Van der Capellen is Aan het Volk van Nederland, het anonieme pamflet waarin de vriendjespolitiek van de regenten en het zwakke beleid van Willem V worden aangeklaagd. Het werd in de nacht van 25 op 26 september 1781 over heel Nederland verspreid. Dit pamflet was de klaroenstoot voor de patriottenbeweging. Dissidente regenten en ontevreden burgers verbonden zich en gingen ijveren voor politieke hervormingen en meer burgerinvloed. Hierop volgde een strijd tussen de aanhangers van stadhouder Willem V van Oranje en de patriotten. Uiteindelijk gevolg was dat Willem V in 1795 uitweek naar Engeland. Vlak na zijn dood werd een neoclassicistisch monument gemaakt dat bestemd was voor de Grote Kerk in Zwolle, maar dat beeld (waarin Joan Derk van de Capellen als Romeinse senator geflankeerd wordt door twee zittende vrouwenfiguren en de Nederlandse leeuw) kwam terecht in de tuinen van Villa Borghese in Rome. In verband met de strijd tussen de patriotten en de Oranjes is het nooit naar Nederland gekomen uit angst dat het vernield zou worden. In Zwolle, op het Bethlehemskerkplein staat al een bronzen borstbeeld van Van der Capellen tot den
Pol van de kunstenaar Eric Claus. In 1990 schreef Hella Haasse de roman 'Het geheim van Appeltern' over zijn leven. In het eerste hoofdstuk wordt uitgebreid aandacht besteed aan zijn jeugd in Tiel. Op 3 mei 2014 werd in de vijver in het bos van de Heerlijkheid Appeltern een borstbeeld van Joan van der Capellen tot den Pol onthuld. Zie voor nadere achtergrond ook: http://nos.nl/koningshuis/video/629320-het-koninkrijk-deel-1.html

Uw deelname
Tot 1 september 2014 kunt u uw inzending richten aan:
Gemeente Tiel
T.a.v. R.J. van Vugt
Postbus 6325
4000 HH Tiel
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Voor nadere informatie kunt u terecht bij R.J. van Vugt, 0344 - 637257