Afgelopen donderdag 10 april gaf Rinus Roelofs een interessante lezing over ‘Ontwerpen met de computer' in de kunstenaarswerkplaats de Beeldenstorm in Eindhoven. Rinus Roelofs, wiskundig en beeldend kunstenaar, maakt visuele modellen in de computer met behulp van het computerprogramma Rhinocerus. Een interessant, tamelijk nieuw gegeven waar we allen graag meer over wilden weten.
Er waren zeven leden van de Kring aanwezig plus twee medewerkers van de Beeldenstorm. Een erg gezellige club zo met elkaar en allen zeer nieuwsgierig naar de werkmethode van Rinus
Rhinocerus is een computerprogramma dat onder de CAD programma's valt: Computer Aided Design. Met dit soort software-programma's kan je op de computer driedimensionale voorwerpen en constructies tekenen. Aan deze voorwerpen kunnen ook
verschillende materialen toegekend worden waardoor ze op het beeldscherm verschijnen als bijvoorbeeld hout, brons, steen etc.
Tot zover bestaat het ontwerp alleen maar in de computer. Rinus liet ons hier voorbeelden van zien en legde ons uit dat er verschillende manieren zijn om het (virtuele) ontwerp of beeld te vervaardigen. Deze mogelijkheden zijn o.a.: lasersnijden, 3-D printen en het laten frezen van bijvoorbeeld houtplaten op een cnc-machine.
Met het lasersnijden kunnen vlakke objecten d.m.v. een laser uitgesneden worden. Er zijn kleine lasersnijders die dunne houtplaten, karton en plexiglas kunnen snijden, maar er zijn ook industriële machines die staal kunnen snijden. Als je met dit soort technieken kennis wilt maken is het makkelijker om met het lasersnijden te beginnen, i.p.v. 3-d printen, omdat het lasersnijden alleen uit een object met vlakke onderdelen bestaat.
Het 3-d printen is een onderdeel van Computer Aided Manufacturing. Het virtuele model of beeld kan ingevoerd worden in een 3-D printer en deze printer bouwt het model laagje voor laagje op. De modellen kunnen in verschillende materialen geprint worden (afhankelijk van de printer). De meest voorkomende materialen zijn was en kunststof (bijvoorbeeld nylon).
Rinus vertelde ons de voordelen van deze techniek: gecompliceerde vormen zijn mogelijk, er hoeft geen mal gemaakt te worden, je bereikt een hoge nauwkeurigheid en hebt totale ontwerpvrijheid. Rinus liet ons hierbij veel van zijn eigen prachtig ontworpen en vervaardigde objecten zien die hij had meegenomen.
Het is ook mogelijk om een bestaand beeld driedimensionaal te scannen en deze gegevens in te voeren in het computerprogramma. Het beeld kan nu verder bewerkt worden (verder ontwerpen met het beeld als basis, maar ook vergroten of verkleinen etc.)
Er zijn verschillende 3D printers, de ene printer kan bijvoorbeeld nylon printen, een andere print in was. Was printers maken gebruik van twee soorten was: een was met hoge smelttemperatuur voor het originele model en een wassoort met een lagere smelttemperatuur voor de supports (ondersteuningen van het model).
De meeste 3D printers hebben een printcapaciteit van ongeveer 40x30x30 maar het Bedrijf Materialise in België heeft grote printers staan die bijvoorbeeld een bumper voor een vrachtwagen kunnen printen.
Nu waren we natuurlijk ook erg nieuwsgierig geworden hoe het computerprogramma Rhinoceros eruitziet en hoe je daarmee kan werken. Zodoende gaf Rinus ons een kleine presentatie over hoe het programma werkt. In enkele seconden had hij al een prachtig visueel model ontworpen. Ongelooflijk wat je met het programma kan. Je krijgt uiteindelijk zo'n natuurgetrouwe afbeelding dat je niet meer weet of het nu een echte foto van een object is of een afbeelding van het virtuele ontwerp. Dit gaf af en toe wat verwarring tijdens de presentatie.
Rinus zijn ervaring met het werken met de computer is dat je veel meer vrijheid in je denken krijgt. Omdat alles maakbaar is. "Het voelt als een verlengstuk van je denken." Deze nieuwe technieken zijn van grote waarde die verder onderzocht moeten worden door beeldend kunstenaars. Rinus wil dan ook vragen of veel meer beeldend kunstenaars het gegeven willen gaan onderzoeken. TNO in Eindhoven houdt zich met 3D-printen bezig. Als je geïnteresseerd bent in dit onderwerp kan je er altijd een keer langs gaan om te praten.
Daarnaast is er ook een speciale subsidie: innovatie voucher. Het is voor kunstenaars mogelijk om een innovatievoucher aan te vragen. Deze kleine innovatievoucher heeft een waarde van 2500 euro en is speciaal bedoeld om het Midden- en Kleinbedrijf (dus ook kunstenaars) in contact te laten komen met nieuwe ontwikkelingen en technieken. Deze voucher moet bij een aangesloten kennisinstituut worden besteed (TNO is hier een voorbeeld van). Het is dus voor kunstenaars mogelijk om gratis met rapid prototyping en rapid manufacturing kennis te maken door bijvoorbeeld een ontwerp te laten printen. Voor meer informatie: www.senternovem.nl/innovatievouchers
Voor de geïnteresseerden: het programma heet Rhinoceros en kost 950 euro. Als je docent bent kan je het met reductie krijgen. Er is een proefversie, Rhino3, te downloaden op www.rhino3d.com. Hiermee kan je 25 ontwerpen saven, daarna niet meer.
Er is ook een boek, een handleiding om te werken met Rhinoceros 4.0 verkrijgbaar (van Michel van der Kley) voor 27,50 euro. Het boek zit gratis bij het programma.
Als je het programma hebt aangeschaft mag je een cursus doen bij Rinus in zijn atelier. Voorlopig doet hij dit nog gratis voor leden van de Kring. Voor vragen en nadere informatie mag je altijd terecht bij Rinus, dit kan via zijn e-mailadres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Verdere informatie over de kunstenaar en dit onderwerp is te vinden op:
www.rinusroelofs.nl en www.rhino3d.nl.
Imara Reuling
