Op 14 mei 2010 organiseerde de NKvB een bezoek aan steenbakkerij Frateur te Boom en museum ’t Geleeg te Rumst in België. Aan deze excursie namen vijftien leden en een gast deel: Berenice Witsen Elias, Annemie Bogaerts, Johan Sietzema, Dick Simonis, Joop Haring, Wil van Blokland (gast), Karen Santen, Jay Bakker, Riki Mijling, Adri Huisman, Rita van de Vegt, Lidia Palumbi, Hans Reijnders, Stephanie Rhode, Melanie Vroom en Thea van Vliet.
Tussen elf uur en half twaalf troffen de deelnemers elkaar op het terras van het de Koophandel. Een typisch oud Belgisch café te midden van de oude steenfabrieken, waarvan er niet een meer in bedrijf is. Je kunt je in dit café helemaal voorstellen hoe de arbeiders van de fabriek in vroeger tijden, na het werk, even een biertje gingen drinken en waar ook wij tijdens de werkperiode waarschijnlijk regelmatig zullen uitblazen na het harde werken. Deze excursie was niet alleen een voorbereiding op de werkperiode in juli 2010, het was tevens interessant om kennis te nemen van de fabricage van kleiproducten, in dit geval bakstenen en dakpannen. Speciaal voor beeldhouwers interessant omdat klei van oudsher een van de materialen is waar veel beeldhouwers mee werken. Onder de deelnemers waren niet alleen leden die meegingen ter voorbereiding op mogelijke deelname aan de werkperiode, maar ook leden die louter geïnteresseerd waren in de excursie.
Om half twaalf werden we opgehaald door de gids die ons deze dag zou rondleiden door de fabriek Frateur en museum ‘t Geleeg, onder het vertellen van de geschiedenis en de wetenswaardigheden rondom het vervaardigen van de kleiproducten. Deze man had een bijzonder gedetailleerde kennis en een interessant verhaal over de manier van werken in de fabriek in vroeger tijden, de arbeidsomstandigheden en de sociale status van de werknemers. Behalve dit geschiedkundig verhaal legde hij ook uit hoe er in technisch opzicht gewerkt werd, hoe bepaalde resultaten en kleuren in de klei behaald werden en de verschillende manieren waarop gestookt werd in de ovens op het terrein. We hebben het dan over ‘klampovens', waar naar gelang de duur van de stook de ‘Rolls Royce onder de bakstenen' vervaardigd werd en de ringoven voor de goedkoopste en kwalitatief mindere baksteen. Ook de manier van stapelen en het verstikken van het vuur 
(reductie) waardoor de roodbakkende klei grijs wordt) kwamen aan de orde. In gebouwen elders op het fabrieksterrein konden we de diverse oude machines bewonderen die aan het begin van de industrialisatie werden gebruikt.
Na deze rondleiding kregen we een rondleiding in museum 't Geleeg te Rumst, ongeveer zeven kilometer van de fabriek. Daar gaf Johan Sietzema een lezing met diapresentatie over een werkperiode in een kleigroeve in deze buurt enkele decennia geleden. Tijdens deze werkperiode heeft Johan met een aantal internationale kunstenaars, waaronder de Belgische kunstenares en ovenspecialist Anne Ausloos, geëxperimenteerd met het bouwen van veldovens met het daar aanwezige materiaal.
Het ging in die werkperiode om het stookproces, de invloed van de omgeving op het stoken en van het stoken op de omgeving: een onderzoek naar de mogelijkheden om te stoken met de aanwezige, natuurlijke materialen en hulpmiddelen. Zo werden leemovens gebouwd die afgedekt werden met een leem/stro-mengsel ter isolatie, maar ook werden er ovens tegen of in de lemen wand gebouwd waardoor de trek van het vuur automatisch naar boven is, zoals bij de Japanse houtovens. Een van de deelnemrs goref een soort slangvormige geul in de bodem en gevuld met houtsnippers, die dan in brand werden gezet, zodat een prachtige, rode tekening in de aarde ontstond en het geheel een land art-achtig project werd. Twee deelnemers hadden vlotten gebouwd op het meer op het diepste punt van de kleiput van meer dan twintig meter diep. Op die vlotten bouwden zij vervolgens ovens die in de laatste nacht gestookt zijn. Boeiend om te zien waren de diverse gestookte en ongestookte objecten in relatie tot de omgeving.
Hoewel we ons binnen onze werkperiode niet voornamelijk zullen richten op het stookproces maar ook op het werken in en experimenteren met klei, waarbij telkens een efficiënte en toepasselijke manier van stoken zal worden gezocht, was deze presentatie een fantastische warming-up en inspiratiebron en werd ons een aantal verrassende mogelijkheden van het werken met klei getoond. Wellicht zullen er bij ons ook deelnemers zijn die juist door middel van hun werk het stookproces zichtbaar kunnen maken. Na Johan's lezing werden er vragen gesteld en kon men de stook- en glazuurproeven bekijken, die Thea maakte van dezelfde klei als waarmee in de zomer gewerkt zal worden.
Op dit moment zijn er een zestal deelnemers voor de werkperiode. Na 5 juni 2010, de sluitingsdatum voor opgave van deelname, zullen de diverse plannen door de expositiecommissie en Johan Sietzema besproken worden waarna eventueel advies zal worden gegeven zodat de deelnemers zich goed kunnen voorbereiden. De opgave van de verwachte grootte van het werk is hierbij van belang. Johan zal slechts aan het eind van deze werkperiode (in het weekend) aanwezig kunnen zijn. De expositiecommissie bezocht hierna de bed and breakfast, waardoor ze de afsluitende borrel misten in café De Hoek langs de doorgaande weg in Rumst. Iets waar we een volgende keer graag wat meer tijd voor inruimen.
In de b&b werd de expositiecommissie allerhartelijkst ontvangen door de schoonmoeder van Dirk, een van de vrijwilligers van 't Geleeg, die speciaal voor ons nog eenmaal haar bed and breakfast openstelt. De b&b is een heerlijk huis met grote tuin, aan de rand van Boom. Er is maximaal plaats voor 5 personen in drie kamers. Op twee kamers zijn prima tweepersoonsbedden, een tweepersoonsbed en een scheidbaar dubbelbed. Verder is er nog een eenpersoonsbed. De prijs per overnachting is tien euro per persoon, een eventueel ontbijt kost vijf euro. Een echte aanrader, dus zullen we dit in goed overleg gaan bemensen. Deelnemers wordt verzocht bij opgave van deelname aan te geven of zij gebruik willen maken van deze bed and breakfast.
Thea van Vliet, namens de expositiecommissie
