De lijsten met kunstenaars van de Documenta en Manifesta zijn bekend. Lange lijsten, maar de inbreng vanuit de Cariben is erg gering. In Kassel is het duo Allora & Calzadilla te zien, in Manifesta Oswaldo Macia. Heeft het gebied niets meer te bieden? Of is hier sprake van een ‘blinde vlek’? In Kunsthal KAdE is te zien hoe terecht of onterecht de magere vertegenwoordiging van Caribische kunstenaars in de twee grote Europese tentoonstellingsprojecten deze zomer is. In de expositie ‘Who More Sci-Fi Than Us? - Hedendaagse kunst uit de Cariben’ is het werk te zien van 37 kunstenaars, die zich het afgelopen decennium hebben gemanifesteerd in het lokale en internationale circuit. Bijzonder is dat de tentoonstelling het gehele gebied omvat. Van Cuba en Jamaica tot Haïti en de Dominicaanse Republiek, van Costa Rica tot Barbados, Suriname en de Nederlandse Antillen. De expositie gaat dwars door de ‘taalgebieden’ heen, iets dat in het internationale expositiecircuit nog niet vaak is gebeurd. Veel landen in het gebied hebben een sterke band met het ‘moederland’. De interactie onderling is een stuk gecompliceerder, ook door de lastige logistiek in de regio. In dit verband is het ook bijzonder dat de Antilliaanse en Surinaamse kunstenaars in Nederland in ‘Who More Sci-Fi Than Us?’ in de context van het gebied daar worden getoond en niet louter in de relatie tot het ‘moederland’.
De tentoonstelling is samengesteld door Nancy Hoffmann. Zij leidde jarenlang -samen met kunstenaars Tirzo Martha en David Bade- het Instituto Buena Bista op Curaçao, heeft het hele gebied bereisd en veel kunstenaars, curatoren en critici in de regio ontmoet. Haar ‘birds eye view’ heeft ‘Who More Sci-Fi Than Us?’ opgeleverd. Een tentoonstelling die een mooi, breed beeld van de actuele kunst in de Cariben toont, waarin een gevarieerd palet aan thema’s te zien is: de autonome artistieke posities van de deelnemende kunstenaars, hun culturele worteling in het eigen gebied en de onderwerpen die gelieerd zijn aan het koloniale verleden van de regio (van slavernij tot migratie). De titel ‘Who More Sci-Fi Than Us?’, is ontleend aan een zinsnede in een boek van Junot Diaz, waarin het dient om een Antilliaan te omschrijven. De typering is echter van toepassing op de inwoners van het hele gebied. Het leven in de regio is een zelf uitgevonden werkelijkheid, door de zeer diverse, opeenvolgende invloeden die de (ei)landen in het gebied door de eeuwen heen hebben gevormd en gedefinieerd. Een ‘in between zone’, die een spannende meervoudige context oplevert, waarop de kunstenaars in de tentoonstelling reflecteren.
De catalogus, die bij de tentoonstelling verschijnt, laat nog een extra realiteit zien. Het gebied is gedeeld door verschillende talen en dus taalbarrières. De cultuurverschillen zijn vooral te herleiden naar de relatie met het (voormalige) moederland: Spanje, Frankrijk, Engeland en Nederland. De catalogus is daarom verdeeld in vier katernen, die allen ingeleid worden met een algemene tekst van een auteur uit elk taalgebied: Leon Wainwright (UK), Giscard Bouchotte (FR/ Haïti), Charl Landvreugd (NL/ SU) en Blanca Victoria López Rodríguez (Cuba). De catalogus bevat tevens een interview met Simon Njami (FR) door Jocelyn Valton (Guadeloupe).
‘Who More Sci-Fi Than Us, hedendaagse kunst in de Cariben’, 26 mei t/m 28 augustus 2012, Kunsthal KAdE, Smallepad 3, Amersfoort, di-vr 11-17 uur, za-zo 12-17 uur. De tentoonstelling is op vrijdag 25 mei geopend door Lucia Nankoe (literatuur wetenschapper/ publicist) met de speech ‘Het Fort is ingenomen door Kunstenaars’.
www.kunsthalkade.nl
foto: Ryan Oduber, ‘Kima Momo’, video still, 2011
